Doliny Jurajskie

Dolina Kluczwody nazywana również Doliną Wierzchówki, jest położona pomiędzy wsią Wierzchowie a Bolechowicami. Jej znakiem rozpoznawczym jest potok o tej samej nazwie, uchodzący w swym dalszym biegu do Rudawy. Zwiedzając Dolinę napotykamy na piękne urwiska skalne, groty i źródła. Wśród zalesionych obszarów napotykamy na fragmenty pozbawione roślinności, ukazujące wysokie skałki.

Koło wsi Wierzchowie w górnej części Doliny Kluczwody znajdują się największe na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej jaskinie - Wierzchowska Górna i niedostępna dla turystów, Mamutowa

W środkowej części doliny znajduje się skała Zamczysko, a na jej szczycie widoczne są pozostałości dawnej średniowiecznej (XIV w.) fortalicji.

Do ciekawostek dotyczących tego miejsca należy zaliczyć fakt, iż podczas zaborów wzdłuż potoku przebiegała granica austriacko - rosyjska do roku 1918. Świadectwem tego faktu są słupy graniczne, odtworzone i ustawione po obu stronach dolinki.

Do najciekawszych odcinków doliny należy zaliczyć fragment pomiędzy Gackami a wąwozem Zelkowskim, gdzie staje się leśnym wąwozem o stromych stokach. Uroku miejscu dodają także pojedyncze skałki np. Turnia Potockiego, Leśna Baszta. Na odcinku między drogą z Białego Kościoła do Zelkowa a Skałami Zamkowymi na lewym (wsch.) zboczu doliny znajdują się porośnięte krzewami Mączne Skały, z których rozlega się malownicza panorama górnego odcinka tej doliny.

W 1989 roku utworzono tu rezerwat o powierzchni 35 ha chroniący grąd, buczynę karpacką oraz lilię złotogłów.

Dolina Będkowska - jedna z najdłuższych dolin na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Rozpoczyna się od przysiółka Łączki i kończy koło Jerzmanowic co daje łączną długość około 8 km.
Ma ona charakter wąwozu krasowego o częściowo skalistym wschodnim zboczu. Zbocze przeciwne w odróżnieniu od dzikiej lewej strony doliny jest łagodne, przeważnie zalesione.
W dolinie znajduje ujście wiele skalistych wąwozów zamkniętych skalnymi bramami. Najpiękniej wykształconymi wrotami są: Brama Będkowska i Piekielna Brama (Czarcie Wrota).
Na rzece Będkówce płynącej dnem doliny znajdują się liczne bystrza i największy na Jurze naturalny wodospad `Szum`.

Występujące w dolinie źródła krasowe tworzą liczne strumyki uchodzące do Będkówki. Najciekawszym wywierzyskiem jest źródło Będkówki - uznane za pomnik przyrody.
W skałkach powyżej źródła występują ciekawe groty z najsłynniejszą Jaskinią Nietoperzową udostępnioną obecnie do zwiedzania z przewodnikiem.

W dolince ciekawe są również grupy skał, w tym szczególnie: Wielka, Dębnik i Sokolica. Na szczycie potężnej Sokolicy z przeszło 70-metrową ścianą znajdują się ślady grodziska, które nie jest tu jedynym śladem zamieszkiwania przez człowieka w czasach wczesnośredniowiecznych. Również nad skałami Dębnik w pobliżu Bramy Będkowskiej istnieją ślady po drugim, mniejszym grodzisku.

Koło wodospadu wyrasta charakterystyczna forma skalna Iglica o wysokości ok. 25 m.

Najciekawszy odcinek doliny ciągnie się od wejścia do doliny od strony Będkowic do początku doliny w pobliżu Jaskini Nietoperzowej. Na szczycie wzgórza Wietrznik licznie występują charakterystyczne lejki krasowe wydrążone w lessie. Pomiędzy ujściem doliny, a Bramą Będkowską obejrzeć można również wysoką tamę zbudowaną na miejscu istniejącego tu poprzednio wodospadu.

Jeśli dodać bogatą szatę roślinną występującą w tym miejscu to z powodzeniem można uznać Dolinę Będkowską za Ojcowski Park Narodowy w miniaturze. Warto jednak przy tym podkreślić, że w jest tu zdecydowanie spokojniej i mniej tłoczno niż w OPN-ie.

W sąsiedztwie, po wschodniej stronie wsi Będkowice droga polna prowadzi do małej ale równie malowniczej Doliny Kobylańskiej.

Opisane skały: Skała na Tomaszówkach, Wielka Turnia, Zaklęty Mur, Misiaczek, Sokolica, Brandysowa

Dolina Kobylańska, zwana czasami Karniowicką lub rzadziej Jarem Kobylańskim ma długość około 3-4 km. Od południa rozpoczyna się skalną bramą, za którą ciągnie się kręty, bezleśny, wąwóz. Z jego zboczy wznoszą się liczne skałki o nieprzeciętnym bogactwie form. W śród nich można zauważyć występowanie typowo górskich formacji skalnych typu: grani, bloków, ścian lub murów skalnych. Występujące tu formy skalne to przeważnie wapienne turnie które dzięki swej malowniczości uzyskały oryginalne nazwy nadane przez wspinających się tu taterników. Dla przykładu warto wymienić choćby: Turnia Bodzio, Turnia Żabi Koń, Okręt, Mnich, Wronia Baszta, Zębata Turnia itp.
W niszy w ścianie skalnej Turni Żabikoń w 1914 roku po objawieniu NMP założona została kapliczka Matki Boskiej. Prowadzą do niej z dna dolinki drewniane schody, które później zostają zastąpione kutymi w skale. We wnęce skalnej z której rozlega się malowniczy widok na dolinkę znajduje się ołtarzyk z figurką MB a po lewej stronie widnieje wmurowana tablica.

W północnej części, do której łatwo się dostać od strony Będkowic, skaliste stoki porośnięte są bogatym lasem mieszanym, dzięki czemu Dolinka ta mimo swej małej długości jest dodatkowo urozmaicona. Znajdujące się w górnym odcinku doliny źródło Kobylanki zostało uznane za pomnik przyrody.

Dolina Kobylańska stanowi mekkę dla uprawiających wspinaczkę skałkową oraz dla weekendowych turystów.

Oprócz malowniczości doliny nie można zapomnieć o jej znaczeniu dla nauki. Mimo dużego nasilenia ruchu turystycznego w tym miejscu zachowała się tu duża różnorodność szaty roślinnej - w górnym odcinku przeważają lasy grądowe oraz młodniki brzozowe i sosnowo-dębowe, na masywach skalnych występują natomiast zbiorowiska roślinności kserotermicznej zaroślowej i murawowej. Dolny odcinek zajmują głównie murawy kserotermiczne, pastwiska i rzadkie zagajniki brzozowe. Liczne natomiast są murawy naskalne. Dno doliny zajmują żyzne pastwiska. W górnej części lewego zbocza koło wylotu Doliny znajdują się zgrupowania brzozy ojcowskiej, oraz jedyne na Wyżynie stanowisko krzewiastej brzozy Szafera.

Skały: Ponad Gnój Turnia, Kula, Skałki przydrożne, Przydrożna Skała 2, Mnich, Żabi Koń, Dzwon, Turnia Marcinkiewicza, Filar obok Garażu, Szara Płyta, Wysoka Płyta, Turnia z Krokiem, Zjazdowa Turnia, Turnia Długosza, Turnia z Krzyżem, Bodzio, Cycówka, Czarna Ścianka, Postrzępiona Turnia, Dwoista Turnia, Rozwalista Turnia, Żłobista Turnia, Okręt, Ściana pod Okrętem, Żabka, Krucha Turnia, Płetwa, Turnia Marcinkowskiego, Tarasowata Turnia, Pieninki, Skalny Mur, Wronia Baszta, Podcięta Turnia, Omszała Turnia, Obelisk, Sępia Baszta, Szeroki Mur, Bliźnięta, Chorobliwa Grań, Dziurawa Turnia, Szeroka Turnia, Jastrzębia Turnia, Pochyła Grań, Słoneczna Turnia, Lotniki, Brzuchata Turniczka, Samotna Skała

Dolina Prądnika - jest najdłuższą i najpiękniejszą spośród jurajskich dolinek podkrakowskich. Jej długość od źródeł do Hamerni, gdzie traci charakter jurajskiej dolinki, wynosi około 15 km. Dnem płynie Prądnik, którego źródła znajdują się w Sułoszowej, a do Wisły wpływa na Dąbiu w Krakowie pod nazwą Białuchy.
Szczególnie interesująca jest dolina w swojej środkowej i górnej części, gdzie wystepują oryginalne formy skalne z licznymi jaskiniami, bujną roślinnością, oraz znajdująca się koło Hamerni (dawna kuźnia) enklawa Parku Ojcowskiego ze stanowiskiem brzozy ojcowskiej.
Największą wartość przyrodniczą obszaru Doliny Prądnika stanowi występująca tu fauna i flora oraz urozmaicone formy geomorfologiczne krajobrazu. Na obszarze specjalnej ochrony siedlisk "Dolina Prądnika" spotykać można powstałe w wyniku erozji wapienne ostańce, oraz około 300 jaskiń, szczeliny i formy skalne o oryginalnych kształtach.

Dolinę Prądnika w granicach Ojcowskiego Parku narodowego porastają głównie lasy liściaste z grabami, dębami i lipami. Występują tu również reliktowe lasy górskie: las jaworowy i buczyna karpacka. Na zboczach wykształciły się zbiorowiska kserotermiczne oraz wapieniolubne zbiorowiska naskalne. Poza granicami Parku, Prądnik przepływa przez tereny rolnicze, wśród których przeważają łąki i pastwiska, oraz zabudowa wiejska.

Dnem doliny biegnie szlak pieszy i rowerowy w kierunku Ojcowa